Het is deze week 100 jaar geleden dat de eerste zes hotdogkraampjes ('pølsevogne') de straten van Kopenhagen oprolden om de rode worsten ('røde pølser') te gaan verkopen. Inmiddels is deze bekendste Deense snack verbonden aan de hotdogkraam niet meer weg te denken uit het straatbeeld en de eetcultuur.
Kroniek van de 'pølsevogn'
Op dinsdag 18 januari 1921 zagen de eerste Deense hotdogkraampjes in Kopenhagen het daglicht. Het initiatief om deze 'fast food' snack te introduceren was echter langer aanwezig bij Charles Svendsen Stevns, een Deense kapelaan en ondernemer die al in 1910 de eerste aanvraag bij het gemeentebestuur van Kopenhagen had ingediend. Het zou nog 10 jaar duren voor de officiële goedkeuring volgde. Niet iedereen was namelijk gediend van een straatbeeld waarin mensen openlijk op straat stonden te eten.
De broodjes met worst en mosterd kennen hun oorsprong in Duitsland waar ze al sinds de negentiende eeuw als comfortvoedsel dienden. Via Noorwegen bracht Stevns het concept naar Denemarken, waar de snack al snel uitgroeide tot cultureel gemeengoed. De eerste karren zagen eruit als grote witte dozen met kenmerkende rode houten wielen. Het waren de revolutionaire petroleum branders die de worstjes voor langere tijd warm konden houden, waar de kraampjes hun succes aan dankten. In de begindagen kostte de 'røde pølser' 25 øre, de broodjes 10 øre. Voor extra smaak stond een pot met mosterd klaar voor de liefhebber.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd petroleum schaars en de hotdogverkoper, die inmiddels benoemd werd tot zelfstandige ondernemer, vond een manier om niet alleen de kou buiten te houden, maar ook de worstjes warm te houden. De dichte kar deed zijn intrede om de steenkool in weer en wind te laten branden en al snel werden deze kleine schuilplaatsen omgedoopt tot een term die vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt, 'café fodkold' (koude voeten café).
Na de Tweede Wereldoorlog stond de teller in Kopenhagen op ruim 500 hotdogkraampjes en ook in andere delen van het land verschenen de populaire eetgelegenheden. Tegenwoordig zijn er in Kopenhagen nog maar 50 over. Het is het eerste voorbeeld van Deens 'fast food'.
De toppings
De Deense hotdog staat bekend om zijn unieke combinatie van toppings. De klassieke variant wordt opgebouwd met gebakken en rauwe uitjes, dungesneden augurken en drie soorten sauzen - ketchup, mosterd en remouladesaus. Er zijn door de jaren heen verschillende variaties op dit nationale gerecht bedacht, van New Nordic tot aan gastronomische versies. Zo zijn de broodjes bij Nordic Hotdog biologisch en alle toppings huisgemaakt door eigenaar Asger Jørgensen, een voormalige slager. Johns Hotdog Deli won de prijs voor beste hotdogkraam in Kopenhagen, omdat hij zijn klassieke hotdog weet aan te vullen met alternatieve toppings en vullingen. Voor veganistische en vegetarische hotdogs is Den Økologiske Pølsemand het bekendste afhaalpunt.
Fun facts 100-jarig jubileum Deense hotdogkraam
Op 18 januari 2021 vieren de Denen de opening van de eerste Deense hotdogkraam 100 jaar geleden
In de hoogtijdagen half 20ste eeuw telde Kopenhagen alleen al meer dan 500 hotdogkraampjes. Vandaag de dag is slechts 10% nog over.
De Deense hotdog staat bekend om de toppings - gebakken en rauwe uitjes, dungesneden augurken en drie soorten sauzen (ketchup, mosterd en remouladesaus).
Het Michelinsterren restaurant MeMu in Vejle won twee jaar op een rij de nationale hotdog kampioenschappen.
Hotdogkraam eigenaar zijn is een persoonlijke aangelegenheid en veel kraampjes dragen daarom de naam van de eigenaar.
Niemand kijkt er raar van op als ‘s ochtends, wanneer de kraampjes van stal worden gehaald, een kleine verkeersopstopping zich voordoet als een kraampje naar zijn plek wordt gereden.
Buiten eten hoort bij de hotdogkraampjes cultuur. Denen noemen ze ook wel ‘café fodkold’ (‘koude voeten cafe’).
De bekendste en meest klassieke hotdogkraam ligt net voorbij de Duitse grens aan Flensburg Fjord. Toeristen rijden speciaal een stukje om voor Annies Kiosk om hun vakantie in te luiden met de traditionele Deense hotdog.
